Pozostałe Pozostałe

TransPort Literacki 27: Myśl bez granic

  • Data rozpoczęcia:
    22 WRZEśNIA 2022 08:00
  • Data zakończenia:
    25 WRZEśNIA 2022 20:00

Zapraszamy w dniach 22.09.-25.09.2022 na TransPort Literacki „Myśl bez granic”, który odbędzie się na sali widowiskowej RCK.

22 września to początek jednego z najciekawszych wydarzeń literackich tego roku. Spotkanie nad morzem czytających z piszącymi z kilkunastu krajów. Branżowe wydarzenia dla księgarzy i tłumaczy. Finały projektów wydawniczych, dzięki którym każdy, kto pisze, ma szansę wkrótce wydać swoją książkę i wystąpić na festiwalowej scenie. Nagrody literackie przyznawane przez czytelników. A także działania angażujące różne grupy społeczne, także takie, które w powszechnej opinii uchodzą za niezainteresowane literaturą. Oto co dokładnie wydarzy się w ostatni weekend września.

Światowe premiery książek, inauguracja „Nowego europejskiego kanonu literackiego” stworzonego przez międzynarodowe grono wydawców, przedstawicieli festiwali i instytucji literackich z dwudziestu jeden krajów, start projektu Fest Ukraine, który ma zapewnić uczestnictwo autorek i autorów z Ukrainy w najważniejszych wydarzeniach literackich na świecie, a wreszcie otwarcie na literaturę azjatycką - to wszystko stanie się możliwe za sprawą festiwalu TransPort Literacki 27. Kołobrzeg nową stolicą literatury? Festiwal - dawniej znany jako Fort, Port i Stacja Literatura - po dwudziestu pięciu latach obecności na Dolnym Śląsku przeniósł się na Pomorze Zachodnie i właśnie wyznacza sobie nowe ambitne cele, które mają potwierdzić jego wyjątkowe miejsce na krajowej i międzynarodowej mapie najważniejszych wydarzeń literackich.

TransPort Literacki 27 to ponad sto punktów programu, siedemdziesięcioro gości z jedenastu krajów, trzydzieści premier książkowych, dwieście pięćdziesiąt uczestniczek i uczestników pracowni (w dwudziestu jeden grupach: czytelniczych, księgarskich, pisarskich i przekładowych), specjalne projekty i wydarzenia dla mieszkańców Kołobrzegu oraz nagroda literacka „Koło brzegu poezji i prozy” przyznawana przez uczniów i uczennice z lokalnych szkół. Organizowany od 1996 roku przez Biuro Literackie festiwal nabiera wiatru w żagle, akcentując programowe „przejście” hasłem „Myśl bez granic” i nową nazwą wydarzenia, gdzie „Trans” nie jest tylko dodatkiem do „Portu”, a „TransPort” to nie jeden wyraz. Słowa klucze na tegoroczną edycję to: „transformacja”, „transmisja”, „transfuzja”, „transfer”, „transkrypcja” i „transgraniczność”.

„Gdy kilka lat temu hasłem przewodnim festiwalu stała się fraza ‘Czasy nadchodzą nowe’, nikt z nas nie sądził, że słowa z piosenki Boba Dylana - ‘dawny ład staje na głowie’, ‘świat nie myśli już jednakowo’ i ‘wszystko jest do bitwy gotowe’ - tak szybko nabiorą nowego znaczenia, że wkrótce ‘nadciągnie fala’ i ‘zaleje ten ląd’. Pandemia, wojna, widmo katastrofy klimatycznej i nadchodzącej recesji - żyjemy już w innym świecie” - pisze w festiwalowym katalogu nawigujący od 1996 wydarzeniem Artur Burszta i dodaje: „Literatura nie uzdrowi ‘naszego czasu’, ale może zmieniać tych, którzy ją tworzą, i tych, którzy po nią sięgają. To nie będzie kolejne ‘święto książki’, ‘promocja czytelnictwa’, ‘wyjątkowe spotkanie ludzi literatury’. Książka nie będzie tylko pretekstem do rozmowy - każda publikacja oraz jej autorka lub autor staną się sednem każdego z wydarzeń”.

Czego spodziewać mogą się ci, którzy zaplanują sobie pobyt nad morzem między 22 a 25 września? Festiwal 22 września zainauguruje profesor Tadeusz SŁAWEK, który wraz z Bogdanem MIZERSKIM i Hubertem ZEMLEREM - autorem muzycznej oprawy festiwalu - wykona esej o znaczeniu słowa „Trans”. Chwilę później „100 wierszy wolnych z Ukrainy”, „Piszą, więc żyją. Sto pierwszych dni wojny” oraz „Historia kultury początku stulecia i inne wiersze” - trzy specjalnie przygotowane na tę okazję książki z udziałem na żywo Ołeksandra IRWANCIA, Hałyny KRUK i Bohdana ZADURY oraz Serhija ŻADANA w formie online. Całość poprowadzi Dariusz BUGALSKI. To już trzecia dekada z obecnością ukraińskich przyjaciół na imprezie Biura, ale chyba tym razem najważniejsza ze wszystkich dotychczasowych. Inny ważnym wydarzeniem będzie światowa premiera książki Nicka CAVE’A i Seána O’HAGANA „Wiara, nadzieja i krwawa łaźnia” w przekładzie Tadeusza SŁAWKA.

To opowieść rozpięta między wiarą a zwątpieniem: o sztuce, muzyce, wolności, żałobie i miłości. Historia dramatycznej przemiany, jaka dokonała się wskutek osobistej tragedii jednego z najbardziej oryginalnych i utalentowanych artystów naszych czasów. Wydarzenie w Regionalnym Centrum Kultury przy Solnej 1, gdzie zaplanowano wszystkie główne imprezy, z rozmowami online z Seánem O’HAGANEM i Francisem BICKMORE’EM oraz czytaniem Nicka CAVE’A na ekranie, poprowadzi dziennikarka Radia 357 Ola BUDKA. Posłuchamy też „Pieśni torby na pawia” i premierowej „Rewolty w niebie” przygotowanej przez Filipa ŁOBODZIŃSKIEGO.

Od kilku tygodni za sprawą „Nowego europejskiego kanonu literackiego”, który zbiera książki otwierające na nowe doznania, pobudzające do dyskusji i zaspokajające wyrafinowane czytelnicze potrzeby, Kołobrzeg kojarzy się już z najwyższej próby europejską literaturą, autorkami i autorami nagradzanymi w swoich krajach, tłumaczonymi na dziesiątki języków oraz występującymi na najbardziej prestiżowych festiwalach. W tym roku są to: Bérengère COURNUT (Francja), Najat EL HACHMI (Hiszpania), Claudiu KOMARTIN (Rumunia), Hałyna KRUK (Ukraina), Aleš ŠTEGER (Słowenia), Maja URBAN (Chorwacja), Marek VADAS (Słowacja). Wydarzenia z ich udziałem poprowadzą: Inga IWASIÓW (proza), Grzegorz JANKOWICZ (poezja) i Katarzyna STOPARCZYK (literatura dla dzieci).

Kołobrzeg odwiedzi także jedna z najważniejszych koreańskich autorek Kim YIDEUM. Cenioną na całym świecie „Histerię” przetłumaczyli: Lynn SUH, Ewa SUH i Katarzyna SZUSTER-TARDI. Te pełne napięć, niespokojne, antyestablishmentowe teksty są jak podpalony lont. Teraz w końcu docierają do nas, by tym razem rozsadzić nasz system. Na festiwalu przeszłość miesza się płynnie z teraźniejszością i niejednokrotnie wybiega w przyszłość. Obchodzić będziemy setne urodziny Mirona BIAŁOSZEWSKIEGO oraz Philipa LARKINA. Kolejne wspominki upłyną pod znakiem „Meskaliny i muzyki” Henriego MICHAUX. W specjalny sposób uczcimy dwusetną rocznicę wydania „Ballad i romansów” Adama MICKIEWICZA, którą podkreśla projekt „Romantyczność 2022” ze współczesnymi tekstami odwołującymi się do tradycji autora „Dziadów” albo też wojującymi z nią.

Wydarzenie z udziałem blisko trzydzieściorga autorek i autorów - tych uznanych i tych, którzy znaleźli się w finale konkursu, który zostanie rozstrzygnięty właśnie tego dnia poprzez głosowanie publiczności - odbędzie się w festiwalową sobotę o godzinie 12:00. Poprowadzi je kurator projektu Piotr ŚLIWIŃSKI. Wręczona zostanie także nowa nagroda literacka „Koło brzegu poezji i prozy” za najciekawszy wiersz lub opowiadanie z książki wydanej na festiwal. W nominowanej siódemce znalazły się utwory: Tomka GROMADKI, Marii KRZYWDY, Marcina MOKREGO, Krzysztofa CHRONOWSKIEGO, Julka ROSIŃSKIEGO, Karoliny SAŁDECKIEJ i Przemysława SUCHANECKIEGO, a zatem laureatów i laureatek ubiegłorocznych projektów wydawniczych towarzyszących festiwalowi.     

Na tym festiwalu autorzy i autorki nie występują w klubie, kawiarni czy na plenerowej scenie, lecz zaangażowani są w rozbudowane wydarzenia, ze scenografią, oprawą wideo, muzyką graną na żywo, ze scenariuszami pisanymi tygodniami. Wszystko po to, by zapewnić książkom należną uwagę i czytanie, które pozostanie w pamięci na długie lata. Taka będzie „Muzyka słowa” z czytaniami z premierowych tomów poetyckich, prozatorskich i przekładowych z udziałem: Anny ADAMOWICZ, Krzysztofa CHRONOWSKIEGO, Jacka DEHNELA, Tomka GROMADKI, Katarzyny JAKUBIAK, Jakuba KORNHAUSERA, Marii KRZYWDY, Marcina MOKREGO, Jakuba PSZONIAKA, Julka ROSIŃSKIEGO, Karoliny SAŁDECKIEJ, Przemysława SUCHANECKIEGO oraz Huberta ZEMLERA, który przygotowuje muzyczną oprawę tegorocznej edycji.

Jeśli szukasz na własną rękę tego, co najnowsze w polskiej literaturze, to tradycyjnie od blisko dwudziestu lat podczas festiwalu Biura Literackiego poznać można najciekawsze głosy debiutanckie. W tym roku to aż dwanaścioro poetek i poetów, prozaiczek i prozaików: Iwona BASSA, Aleksandra BYRSKA, Barbara FRĄCZYK, Bartosz HORYZA, Zofia KILJAŃSKA, Szymon KOWALSKI, Mirek KULISZ,

Patryk KULPA, Patrick LEFTWICH, Ola LEWANDOWSKA, Marta LIPOWICZ i Alicja SAWICKA. Jeśli zaś komuś brakuje literackich wywiadów i sporów, to każdy festiwalowy dzień zakończą „Rozmowy na koniec”. Gośćmi i gościnami Jakuba SKURTYSA i Antoniny TOSIEK będą te autorki i autorzy, którzy wystąpią na głównej scenie kolejnego dnia. W ten sposób będzie można zdecydować, w których wydarzeniach warto uczestniczyć. 

By wziąć czynny udział w festiwalu, wystarczy zostać uczestniczką/uczestnikiem zajęć warsztatowych dla czytelników, tłumaczy i księgarzy, które poprowadzą: Miłosz BIEDRZYCKI, Ola BUDKA, Dariusz BUGALSKI, Inga IWASIÓW, Elżbieta ŁAPCZYŃSKA, Filip ŁOBODZIŃSKI, Natalia MALEK, Małgorzata NAROŻNA, Katarzyna STOPARCZYK, Piotr ŚLIWIŃSKI, Aleš ŠTEGER, MAREK VADAS, Dorota WODECKA, Bohdan ZADURA. Swój finał będą mieć także projekty wydawnicze (wśród prowadzących m.in. Adam KACZANOWSKI, Dawid MATEUSZ, Joanna MUELLER i Joanna ROSZAK) oraz pracownie otwarte. Momentem wytchnienia mają być: „Rozruch wyobraźni”, czyli poranne spacery, gimnastyka na plaży, jazda na rowerze i inne aktywności, a także piątkowe przedpołudniowe wydarzenie dla dzieci, m.in. z udziałem znanego aktora Konrada PAWICKIEGO.

W bardzo trudnych dla kultury czasach festiwal organizowany przez Biuro Literackie współtworzą i wspierają: Regionalne Centrum Kultury, Miasto Kołobrzeg, Komisja Europejska w ramach programu Kreatywna Europa, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Instytut Ramona Llulla i LTI Korea. Na uwagę zasługuje lista kołobrzeskich firm i instytucji, które również wspierają wydarzenie. Są to: Saltic Resort & SPA, Coffeedesk, Pufa Design, Kartonik i Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Kołobrzegu. Więcej informacji można znaleźć na stronie festiwalowej oraz w podcaście „Strona A, strona B”, w którym dyrektor festiwalu Artur Burszta przybliża poszczególne imprezy i bohaterów/bohaterki wydarzeń. 

Zdaniem profesora Tadeusza Sławka, który współtworzy tegoroczny manifest programowy: „Festiwale Biura Literackiego to wydarzenia wyjątkowe. Zawdzięczają to udziałowi znakomitych nazwisk, premierom nowych książek. Niepostrzeżenie zacierają się tutaj role i wszyscy ‘uczą się’ od siebie nawzajem. Jak nazwać taką wspólnotę? Nie znajduję lepszego słowa niż ‘wrażliwość’. W pewnym sensie festiwal w takiej formule jest dramatycznie ‘nie na czasie’ - któż dzisiaj w sferze publicznej praktykuje bowiem ‘wrażliwość’, gdy liczy się jedynie bezwzględna i programowo niewrażliwa ‘skuteczność’ - i jednocześnie nic bardziej nie jest naszemu czasowi potrzebne jak to, co dzieje się na festiwalu Biura: bez troskliwej i uważnej rozmowy, bez ważenia słowa, ‘naszego czasu’ nie da się uzdrowić”.

Według jednej z najważniejszych postaci europejskiego środowiska literackiego Alexandry Büchler z Literature Across Frontiers: „Festiwal Biura Literackiego oddaje pasję do literatury, ale także świadomość, że nie może ona wzrastać w próżni - wymaga redakcji, publikacji, przekładu, dyskusji, analizy, krytycznego komentarza. Wszystko łączy się tu w jedno wielkie święto literatury: panele dyskusyjne, prezentacja młodych talentów i pracownie, w których już teraz można szukać kolejnej polskiej generacji literackiej”. Po przeprowadzce nad morze festiwal nie tylko nie ma zatracić tych cech, ale wręcz będzie je rozszerzać. Podobnie jak w Stroniu Śląskim, z metaforycznej pierwszej stacji kolejowej ruszać będzie transport: już nie tylko wspólnoty, która rok po roku tworzyła się na festiwalu w górach, ale także osobisty, bez konkretnego adresu, bez granic.

COOKIES - Szanujemy Twoją prywatność. Na potrzeby naszej witryny korzystamy z plików cookie w celu personalizacji treści oraz analizowania ruchu na stronie. Pozwala nam to zapewnić maksymalną wygodę przy korzystaniu z naszych serwisów poprzez zapamiętanie Twoich preferencji i ustawień na naszych stronach. Więcej informacji o plikach cookies i ich funkcjonowaniu znajdziesz w naszej polityce dotyczącej plików cookies. Pamiętaj, że możesz zmienić ustawienia przeglądarki w zakresie korzystania z plików cookies. Informacje na ten temat znajdziesz w instrukcji Zarządzania plikami.
RODO - Zmiany w przepisach dotyczących ochrony danych osobowych. W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało.
Dowiedz się więcej
ZAMKNIJ x